چگونه مانع از خراب شدن پمپ بنزین موتورسیکلت انژکتوری بشیم؟

با پمپ بنزین موتورسیکلت آشنایی دارید؟ این بخش از موتورسیکلت چه وظایفی را بر عهده دارد؟ در یک مطلب کوته قصد داریم تا شما را با عواملی که باعث خراب شدن پمپ بنزین و از کار افتدادن سیستم سوخت رسانی در موتورسیکلت های انژکتوری (EFI) آشناسازیم. اهمیت این عوامل زمانی بیشتر می گردد که شما با یک موتورسیکلت انژکتوری قصد مسافرت دارید و در طی مسیر ممکن است با خاموش شدن موتورسیکلت یا ریپ زدن های زیاد و در نتیجه توقف سفر مواجه گردید. پس در ادامه با من حمید حساس در باشگاه موتورسواران ایران همراه باشید تا با چگونه مانع از خراب شدن پمپ بنزین و سیستم سوخت رسانس موتورسیکلت انژکتور بشیم آشنا گردید.

 

پمپ بنزین چیست؟

پمپ بنزین وسیله‌ای در باک موتورسیکلت است که سوخت را از مخزن بنزین به پیشران (انجین یا همان موتور) تحویل می‌دهد. به اصطلاح مکانیک‌ها، وظیفه این بخش، پمپ‌کردن بنزین از باک به انجین است.  این تحویل سوخت در فشار مناسب برای حرکت موتورسیکلت صورت می‌گیرد. ماجرا از این قرار است که با استارت‌زدن، پمپ سوخت شروع به کار می‌کند و به آن فشار وارد می‌شود. زمانی که کلید پمپ وصل می‌شود، پمپ کار می‌کند و تلاشش این است که فشار لازم بنزین برای ایجاد احتراق را تنظیم کند.

در این گیرودار است که می‌توانید صدای آن را هم بشنوید. پمپ بنزین که سالم باشد، موتورسیکلت نرم و روان کار می‌کند اما گاهی در کار این بخش خلل و مشکلاتی وارد می‌شود. اگر علائم خرابی پمپ بنزین را بشناسید، راحت‌تر و سریع‌تر می‌توانید برای تعمیرش اقدام کنید. پس بهتر است که این مقاله را تا پایان بخوانید و ببینید که ماجرای خرابی پمپ بنزین از چه قرار است.

 

با پمپ بنزین چقدر آشنا هستید؟

پمپ بنزین از قطعات مکانیکی یا برقی موتورسیکلت است. همان‌طور که گفته شد، جایگاهش هم درون باک قرار دارد. گفتیم که سالم‌بودن پمپ و عملکرد صحیحش باعث روان و نرم‌ کارکردن موتورسیکلت می‌شود. اما چطور؟

قرارگرفتن و نصب پمپ بنزین درون باک باعث می‌شود که دمای باک که به‌خاطر تماس با بنزین و فعالیت بالا رفته کاهش پیدا کند و در نتیجه موتورسیکلت هم روان‌تر به مسیرش ادامه بدهد. این را هم بدانید که موتورسیکلتهای معمولی یا قدیمی‌تر فاقد پمپ بودند و عملا بنزین با نیروی گرانش زمین در مسیر سوخت رسانی حرکت می نمود اما انژکتوری‌ها دارای پمپ‌های برقی هستند. اگر پمپ موتورسیکلت برقی باشد، باید انرژی‌اش را از باتری بگیرد و تأمین کند. هر پمپی دارای قطعاتی است که آشنایی با آنها خالی از لطف نخواهد بود:

•       فنر
•       کانکتور
•       صفحه تکیه‌گاه
•       فیلتر سوخت
•       فیلتر بنزین
•       رگولاتور فشار
•       لوله برگشت سوخت
•       لوله خروجی سوخت
•       شلنگ لوله برگشتی
•       شلنگ لوله خارجی
•       لوله برگشت از رگولاتور
•       سوکت‌های اتصالی برق
•       گیج سوخت داخل باک

 

علائم خرابی پمپ بنزین

حالا که با پمپ بیشتر آشنا شدید، بهتر است به سراغ علائم خرابی پمپ بنزین برویم و ببینیم که اصولا چه چیزهایی روی عملکرد این قطعه اثرات نامطلوب می‌گذارند.

 

۱. بالارفتن دمای موتور موتورسیکلت

اگر دمای موتور موتورسیکلت بیش از حد طبیعی افزایش پیدا کند، قسمت‌های مختلف موتور آسیب خواهند دید و پمپ هم تخریب می‌شود. اگر دیدید که بخار از موتور بلند می‌شود و دما چیزی حدود ۱۱۵ درجه سانتی‌گراد است، باید بدانید که احتمالا پمپ بنزین دچار آسیب شده است.

 

۲. کاهش عملکرد مطلوب پدال گاز

یکی دیگر از علائم خرابی پمپ بنزین هم افت عملکرد پدال گاز است. افت عملکرد یعنی هر چقدر که پدال گاز را بچرخوانید، سرعت موتورسیکلت کاهش پیدا می‌کند. وضعیت بسیار ناخوشایندی است. قبول دارید؟

برای افت عملکرد اهرم گاز دلایل مختلفی وجود دارد که یکی از آنها فرسودگی پمپ بنزین است. پس اگر چنین مشکلی را تجربه می‌کنید، باید آن را هم به عنوان نشانه‌ و یکی از علائم خرابی پمپ بنزین بدانید.

 

۳. خروج صدا از پمپ بنزین

اگر صدایی مانند ویز-ویز از پمپ بنزین می‌شنوید، باید این نشانه را جدی بگیرید و بدانید که با یکی از علائم خرابی پمپ بنزین روبه‌رو هستید. علاوه بر این صدا، شنیدن صوتی شبیه قًل‌قًل از باک بنزین هم می‌تواند گواهی بر خرابی پمپ بنزین موتورسیکلت باشد.

نکته: حالا که درباره علائم مرتبط با صدا صحبت کردیم، این را هم اضافه کنیم که اگر بعد از استارت ‌خوردن صدایی از پمپ نشنیدید باید به سلامت آن شک کنید. چون معمولا در هنگام راه‌اندازی موتورسیکلت، به‌طور طبیعی صدایی کوتاه از پمپ به گوش می‌رسد. ولی پمپ‌های خراب در هنگام استارت‌زدن بی‌صدا می‌شوند. صدایی که شنیده می‌شود با آن ویز-ویزی که ممتد و قابل‌اعتناست، کاملا فرق دارد. این صدا منقطع و عادی است و نام‌آوایی شبیه «وینگ» دارد.

 

۴. دشواری در استارت‌زدن

هر زمان که موتورسیکلت را استارت می‌زنید، پمپ هم شروع به کار می‌کند. این یعنی پمپ‌ها در معرض استهلاک زیادی قرار دارند. اگر پمپ ضعیف شود و مشکلی در آن به‌وجود آمده باشد، موتورسیکلت به سختی استارت می‌خورد. این هم یکی دیگر از علائم خرابی پمپ بنزین است.

 

۵. کاهش قدرت موتور

وقتی که به موتورسیکلت فشار می‌آید و قدرت اندکی از خود نشان می‌دهد هم باید به وضعیت پمپ بنزین شک کنید. چه زمان‌هایی به موتورسیکلت فشار می‌آید؟ مثلا زمانی که در سربالایی هستید یا می‌خواهید شتاب بگیرید، موتورسیکلت در فشار قرار می‌گیرد. حال اگر پمپ آن خراب باشد، در حالت فشار که نیاز به افزایش سوخت وجود دارد، عملیات سوخت‌رسانی از سمت پمپ صورت نمی‌گیرد و قدرت موتور کاهش پیدا می‌کند.

 

۶. روشن‌نشدن موتورسیکلت

یکی از بدترین علائم خرابی پمپ بنزین که دیگر آب پاکی را روی دست‌تان می‌ریزد و قطعا به شما اعلام می‌کند که پمپ سوخته یا به‌طور کامل خراب شده، روشن‌نشدن موتورسیکلت است. وقتی پمپی در کار نیست، سوخت کافی برای موتور فراهم نمی‌شود و موتورسیکلت خاموش می‌ماند.

 

۷. پرش موتور

از مهم‌ترین علائم خرابی پمپ بنزین می‌توان به پرش موتورسیکلت در سرعت زیاد اشاره کرد. زمانی که رانندگی می‌کنید و در سرعت‌های بالا با پرش موتورسیکلت مواجهید، یعنی پمپ بنزین‌تان آسیب دیده است. پرش موتور خطرناک است و می‌تواند کنترل موتورسیکلت را از دست‌تان خارج کند. پس حتما برای رفعش اقدامات لازم را انجام بدهید.

 

۸. افزایش مصرف سوخت

اگر موتورسیکلت مصرف سوخت زیاد و غیرعادی پیدا کرده است، یکی از دلایل مهم می‌تواند خرابی پمپ بنزین باشد. پس در صورت مشاهده چنین مشکلی حتما به تعمیرکار مراجعه کنید.

 

دلایل خرابی پمپ بنزین چیست؟

با علائم خرابی پمپ بنزین آشنا شدید، حالا وقت آن است که به دلایل این خرابی‌ها هم پی ببرید. از جمله دلایل خرابی پمپ بنزین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

• رانندگی با سوخت کم

اگر با سوخت کم رانندگی کنید، احتمال دارد که پمپ بنزین داغ و خراب شود. در پمپ‌ها فیلترهایی وجود دارد که اگر سوخت کافی در موتورسیکلت وجود نداشته باشد، این فیلترها خیلی زود کثیف و مسدود می‌شوند. پس همیشه حجم بنزین را کنترل و بیشتر از یک‌-چهارم ظرفیت باک را پُر کنید. زمانی که به‌طور مدام با سوخت کم رانندگی می‌کنید، پمپ داغ می‌کند و دمای بالا آن را می‌سوزاند. پس هوای باک را داشته باشید.

• سوخت گیری با سوخت کم

اگر زمانی که بنزین درون باک موتورسیکلت که معمولا ده لیتر ظرفیت دارد به کمتر از یک پنجم ظرفیت باک (دو لیتر) رسیده باشد و شما بیش از 45 دقیقه رانندگی کرده باشد، دمامی پمپ بالا رفته و بسیار گرم شده است. در این وضعیت اگر شروع به سوخت گیری کنید، به دلیل آنکه دمای بنزین جدید که درون باک وارد می گردد بسیار پایین است بخصوص در زمستان ها، این امر باعث میشود تا به یک بارده دمای پمپ کاهش پیدا نموده و در نتیجه شوک دمایی وارد شده به پمپ تمامی قطعات درون پمپ در اثر انبساط و انقباض ناشی از افزایش و کاهش یکباره دما در جای خود دچار چسبندگی یا همان جام نمودن شوند و در نتیجه پمپ تحت فشار قرار گرفته و با باز نمودن سویچ و فرمان آغاز به کار، پمپ بسوزد. 

از جهت همواره در موتورسیکلت های انژکتوری نباید میزان بنزین درون باک کمتر 2 لیتر بگردد

• سوختن فیوز پمپ

اگر فیوز پمپ هم خراب شود، پمپ بنزین کار نخواهد کرد. جای فیوز در جعبه فیوز موتورسیکلت است و خرابی‌اش پمپ را از کار می‌اندازد. حواستان به فیوز باشد و هر چند وقت، یک‌بار به آن سری بزنید و از سلامتش مطمئن شوید. این کار اهمیت زیادی دارد. چون اگر فیوز پمپ آسیب ببیند، آن را با قیمتی بسیار کمتر از خود پمپ بنزین تعویض خواهید کرد. پس بهتر است با دقت‌کردن به وضعیت فیوز پمپ از هزینه‌های خرابی پمپ خود را دور نگه دارید.

 

• بنزین نامرغوب و نامطلوب

علائم خرابی پمپ بنزین را شناختید؛‌ یکی از مهم‌ترین دلایل خرابی آن را هم بشناسید:‌ بنزین بد. اگر از سوخت نامرغوب استفاده کنید یا وضعیت باک چندان روبه‌راه نباشد (مثلا دچار کهنگی و فرسودگی باشد)، آلودگی‌ها به سمت پمپ جذب می‌شوند. نتیجه چیست؟

تخریب یا نیم‌سوزشدن پمپ. فشاری که به پمپ بنزین وارد می‌شود، آن را از پای درخواهد آورد.

 

• ریختن روغن موتور درون باک

بسیاری از افراد به خیال خود با ریختن روغن درون باک و ترکیب آن با بنزین باعث نرم تر کارکردن انجین و کم صدا شدن آن می شوند در صورتی که چربی بیش از اندازه بنزین نه تنها باعث کاهش اکتان آن بلکه باعث افزایش سطح چسبندگی ذرات به پمپ بنزین و مسیرهای سوخت رسانی گردیده و به همین دلیل سیستم سوخت رسانی دچار افت راندمان عملکرد و در نتیجه خاموشی و ریپ زدن موتور می گردد. 

همچنین سوختن بنزین چرب باعث افزایش رسوب در شمع، سوپاپها، سیلندر، پیستون و اگزوز شده و در نتیجه هذینه های بالای تعمیرات را به دنبال دارد. بخصوص که شمع نمیتواند درست جرقه بزند و باعث ریپ زدن و خاموشی میگردد.

 

چطور از خرابی پمپ بنزین جلوگیری کنید؟

همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، یکی از راه‌های پیشگیری از خرابی پمپ بنزین، پُرکردن باک در حد متعادل و رانندگی‌نکردن با سوخت کم است. تا زمانی که علائم خرابی پمپ بنزین در موتورسیکلت مشاهده نشده هم نیازی به تعویض پمپ نخواهید داشت. در واقع، این بخش از موتورسیکلت از آن قسمت‌هایی نیست که نیاز به تعویض دوره‌ای دارند.

 استفاده از بنزین مرغوب هم می‌تواند تاحد زیادی از بروز مشکلات برای پمپ موتورسیکلت جلوگیری کند. منظور از بنزین مرغوب بنزین سوپر نیست بلکه استاندارد کیفی بنزین است. در گذشته بنزین های به رنگ نارنجی بودند که از آلایندگی بالا و اکتان پایین برخوردار بودند. با ورود سیستم انژکتور در وسایل نقلیه شرکت های پتروشیمی مجبور به بالابردن سطح استاندارد سوخت شدند و بنزین هایی با استاندارد اروپا را تولید کردند. بنزنین زرد دارای استاندارد Euro 2 و بنزین سبز استاندارد Euro 3 را دارد. پس بهتر است از استانداردهای هرچه بالاتر استفاده کنید.

نشانه‌ها و علائم خرابی پمپ بنزین را جدی بگیرید و نگذارید که دردسری بزرگ یعنی خرابی کامل این قطعه بر شما عارض شود. برای جلوگیری از خرابی و آسیب پمپ هم باید با دلایل تخریب آن که پیش‌تر مطرح شد، آشنایی داشته باشید. اگر دلایل را بشناسید و توصیه‌های پیش‌گیرانه را رعایت کنید با مشکل روبه‌رو نخواهید شد.

 

در آخر

با علائم خرابی پمپ بنزین و موضوعات پیرامونش در باشگاه موتورسواران ایران آشنا شدید. هر چه که بیشتر درباره موتورسیکلت و قطعاتش بدانید، کمتر در دردسر خواهید افتاد. گاهی شناخت نشانه‌های تخریب و مشکلات موتورسیکلت می‌تواند شما را سریع هوشیار کند تا با صرف هزینه‌ای اندک از بروز اتفاقات ناخوشایند درباره موتورسیکلتی خود جلوگیری کنید. مثلا گاهی، فقط کافی است که یک قطعه کوچک را تعویض کنید تا مشکلات دیگر که جدی و بزرگ هستند به تبعش در قطعات مهم‌تر موتورسیکلت پیش نیایند. پس حواستان را جمع کنید و با معلوماتی که درباره پمپ بنزین موتورسیکلت کسب کردید، هوای ایمنی و سلامت موتورسیکلتی‌تان را بیشتر داشته باشید.

---

منبع: باشگاه موتور سواران ایران

---

ادامه نظرات